Marga 6 2021

De tijd in Indonesië is voor Lizzy niet altijd fijn geweest. In januari 1942 valt het Japanse leger Indonesië binnen. Tijdens de Japanse bezetting die tot 1945 duurt, komt Lizzy als 15-jarig meisje in een Japans interneringskamp – een Jappenkamp – terecht. Ze zat toen in de eerste klas van de hbs, omdat ze onderwijzeres wilde worden. Dit stopte, omdat tijdens de bezetting alle scholen dicht zaten. Lizzy: “In het Jappenkamp zaten we met alleen maar meisjes en vrouwen. Ik vond het niet leuk. Ik was mijn vrijheid kwijt en ik was niet met mijn vader. Ik was hoofd van de tuinen. ’s Morgens moest ik dan alle meisjes bij elkaar roepen en opstellen in rijen. Dan ging ik tellen of ze er allemaal waren. Dat deed ik in het Japans. Ik leerde de meisjes schrijven. Zo was ik toch nog onderwijzeres.” Na de oorlog vertrekt het gezin Eshuis naar Nederland. Het was niet meer veilig voor ze in Indonesië. Ondertussen was dochter Maike geboren. Het gezin werd opgevangen in Zandvoort: “Dit was een tijdelijke oplossing. We konden al snel naar Nieuw-Guinea om daar te gaan wonen. Het westelijke deel van Nieuw-Guinea maakte toen nog deel uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Tot 1962 hebben we daar gewoond, maar ook daar konden we niet blijven. Toen zijn we definitief naar Nederland vertrokken. We werden opgevangen in een zogenaamd contractpension in Arnhem, geregeld door de overheid. Drie jaar later zijn we naar Lochem verhuisd.” “Samen met mijn dochter ben ik nog vaak teruggereisd naar Azië. Tot ik 86 werd, toen ging het niet meer. We zijn naar Borneo, Thailand, Maleisië, Vietnam en een aantal keren naar Bali geweest. Mijn zoon die nu in Hongkong woont, reisde dan een aantal dagen mee. Mijn andere zoon, die in Nederland woont, is ook een paar keer mee geweest. In Maleisië ging ik dan Maleis praten. Dat is één van de talen die wij in Indonesië spraken en wat de voertaal in Maleisië is. Dan keken ze me altijd verrast aan: ‘Wat doet zij nu?’”. In De Hoge Weide heeft Lizzy het fijn, maar ze zou best nog wel een keer terug willen naar Indonesië: “Even kijken hoe het is. En genieten van de heerlijke geuren van het eten dat langs de weg wordt bereid. Heel anders dan in Nederland. Nu eet ik een aardappeltje. Maar dat vind ik ook lekker hoor”, zegt ze lachend. • “Tot mijn 86ste ging ik nog op reis naar Azië met mijn dochter” Lizzy (linksonder) met broers en zussen Op reis in Indonesië met echtgenoot Tochtje in Lochem met de riksja Met zoon en dochter in Nieuw-Guinea 8 | Marga